Alkohol i środki farmakologiczne – to nie jest dobre połączenie. Wydaje się być to dość oczywiste, jednak różnie wygląda to w praktyce. Przyjmując leki nie powinno się pić napojów alkoholowych, gdyż może to odbić się na zdrowiu, doprowadzić do pojawienia się nieodwracalnych zmian w organizmie (np. uszkodzenie wątroby). Skutki uboczne występujące każdorazowo w związku ze stosowaniem pewnych specyfików mogą się wzmocnić. Ponadto spożywanie alkoholu zazwyczaj nie pozostaje bez wpływu na stopień wchłanialności środków farmakologicznych i ich prawidłowego wydalania z organizmu. Picie może również osłabić lub wręcz pozbawić skuteczności przyjmowane leki. Alkohol negatywnie oddziałuje na rozmaite środki lecznicze, również na antykoncepcyjne (np. wkładki dopochwowe, plastry czy tabletki).
Jeśli chodzi o stosowanie tabletek antykoncepcyjnych to ich efektywność zależy od różnych czynników. Spożywanie alkoholu w nadmiernych ilościach może pozbawić je całkowicie skuteczności, czego konsekwencją może być nieplanowana ciąża. W związku z tym nasuwa się pytanie: na co powinno się zwrócić uwagę stosując antykoncepcję tak, by przynosiła ona pożądany efekt?
Jakie są więc zagrożenia, które wiążą się z antykoncepcją i spożywaniem napojów alkoholowych?
Odpowiadając na powyższe pytanie należy rozważyć trzy opcje:
- picie okazjonalne, czyli sporadyczne spożywanie napojów alkoholowych w niewielkich ilościach, np. na imprezach rodzinnych, spotkaniach ze znajomymi nie stwarza większego zagrożenia oraz nie wpływa na skuteczność antykoncepcji. Światowa Organizacja Zdrowia taki rodzaj picia kwalifikuje jako bezpieczny, niezagrażający zdrowiu
- upijanie się rozumiane jako wprawianie się w stan głębokiej nietrzeźwości może oddziaływać na skuteczność antykoncepcji poprzez wahania jej stężenia w organizmie. Może się tak stać zarówno w przypadku wkładek dopochwowych i plastrów (w wyniku czasowego zaburzenia funkcjonowania wątroby) jak i tabletek. Jeśli chodzi o pigułki do takiej sytuacji dochodzi często w związku z pominięciem kolejnej dawki leku (proces trzeźwienia, często długotrwały, nie sprzyja koncentracji i prawidłowemu funkcjonowaniu umysłu) lub wymiotami czy nudnościami utrudniającymi jej wzięcie
- uzależnienie od alkoholu – jednym z jego skutków ubocznych jest uszkodzenie wątroby lub jej marskość. Niestety to właśnie ten organ odpowiada w organizmie za metabolizowanie napojów alkoholowych oraz środków antykoncepcyjnych. Jeśli nie funkcjonuje prawidłowo proces ten przebiega o wiele wolniej niż powinien, co powoduje nagromadzenie we krwi szkodliwych dla organizmu substancji, bez możliwości ich szybkiego wydalenia. Konsekwencją takiego stanu rzeczy mogą być krwawienia z układu rozrodczego oraz zakrzepica żył kończyn dolnych. Zwiększa się również ryzyko zachorowania na raka (np. piersi, szyjki macicy) w przyszłości
Istotną informacją wydaje się być fakt, że kobiety znacznie szybciej niż płeć męska upijają się. Dlaczego? Otóż wpływ na to ma ich mniejsza niż u mężczyzn zawartość wody w organizmie oraz waga. Poza tym proces trzeźwienia również jest wydłużony w przypadku płci pięknej ze względu na uwarunkowania genetyczne ze względu na obniżoną aktywność dehydrogenazy alkoholowej, która jest kluczowym enzymem, odpowiedzialnym za metabolizm etanolu.
Spożywając alkohol trzeba pamiętać o zażywanych lekach. Kluczowe jest w tym momencie odpowiedzialne i zdroworozsądkowe podejście do sprawy. Zdrowie jest bezcenne, nie powinno się z nim igrać.
Pominięcie tabletki antykoncepcyjnej a alkohol
Skuteczność tabletki antykoncepcyjnej, czyli ochronę przed zajściem w nieplanowaną ciążę szacuje się na około 99,7%, jeśli jest ona przyjmowana regularnie. Wahania poziomu stężenia substancji zawartych w pigułce związane z nieprzyjęciem kolejnej dawki lub w wyniki wejścia w reakcję z innymi lekami mogą obniżać jej efektywność do 91%.
Spożywanie alkoholu może mieć pośredni wpływ na obniżenie działania pigułki. Stan upojenia wiąże się z rozluźnieniem, oderwaniem od rzeczywistości, dlatego bardzo łatwo jest zapomnieć o wzięciu kolejnej dawki. Wiele pań po prostu nie pamięta czy wzięło tabletkę. Informacje o tym, co należy robić w takich sytuacjach należy czerpać z ulotki, która zawsze występuje w komplecie z tabletkami. Istotną kwestią w takich przypadkach jest ustalenie jaki czas minął począwszy od momentu, w którym powinna być wzięta kolejna dawka.
Jeśli czas ten jest krótszy niż 12 godzin to nie ma potrzeby się martwić nieplanowaną ciążą. Wystarczy zażyć tabletkę od razu (zawsze warto zerknąć i sprawdzić co jest napisane w ulotce). Kolejną dawkę trzeba przyjąć o zwyczajnej porze. W danym dniu można wziąć dwie pigułki.
Natomiast jeśli czas od pominięcia dawki jest dłuższy należy przyjąć tabletkę niezwłocznie, nawet gdy trzeba będzie wziąć 2 tabletki naraz. Ponadto w takim przypadku dobrym pomysłem jest korzystanie do zakończenia danego cyklu menstruacyjnego z alternatywnych mechanicznych metod antykoncepcji, np. z kondomów.
Warto zaznaczyć, że po 24 godzinach konieczne jest możliwie szybkie skonsultowanie z się ginekologiem.
Niebezpieczne wymioty a antykoncepcja
Wymiotowanie po spożyciu nadmiernej ilości alkoholu może znacząco wpłynąć na skuteczność antykoncepcji, zwłaszcza gdy dojdzie do takiej sytuacji w krótkim czasie (około 2 godzin) po przyjęciu tabletki. Zażyty lek może nie zdążyć się wchłonąć lub zostać wydalony zanim w ogóle zacznie działać, co może osłabić lub całkowicie znieść jego skuteczność.
Gdy dojdzie do takiej sytuacji trzeba niezwłocznie przyjąć kolejną tabletkę oraz zacząć stosować dodatkową antykoncepcję, np. kondomy, zwłaszcza gdy takie zdarzenie miało miejsce na początkowym etapie brania pigułek. Błędem jest kończenie terapii lub zwiększanie dawek hormonów.
Warto pamiętać, że w przypadku wątpliwości można zasięgnąć porady lekarskiej i dowiedzieć się jak dalej postępować.
Metabolizm alkoholu a tabletki antykoncepcyjne
Jak wynika z przeprowadzonych badań płeć piękna, która przyjmuje tabletki antykoncepcyjne dłużej metabolizuje spożyty alkohol niż te panie, które tego nie robią. Konsekwencją takiej sytuacji jest fakt wydłużonego pozostawania w fazie upojenia przez kobiety stosujące doustną antykoncepcję hormonalną.
Cierpiąca wątroba i antykoncepcja
Wątroba, której układy enzymatyczne odpowiadają za metabolizowanie estrogenów zawartych w tabletkach antykoncepcyjnych, ulega niekorzystnym zmianom podczas przyjmowania tego typu dwuskładnikowych specyfików. Ponadto staje się bardziej podatna na choroby.
Antykoncepcja awaryjna – czyli tabletka “dzień po”
O związku efektywności pigułek antykoncepcyjnych ze spożywaniem alkoholu najlepiej jest rozmawiać z ginekologiem, który może przedstawić również inne formy ochrony przed nieplanowaną ciążą.
Warto pamiętać o tzw. tabletce „dzień po”, którą przyjmuje się najpóźniej po 72/120 godzinach po odbytym stosunku (zależy to od konkretnej pigułki). Wzięcie takiego środka farmakologicznego ma na celu zapobieżenie owulacji lub zapłodnieniu.
Jeśli istnieje ryzyko pogorszenia skuteczności stosowanej dotychczas formy antykoncepcji, dobrze jest skorzystać z alternatywnej metody, by uchronić się przed zajściem w nieplanowaną ciążę.